با توجه به این حقیقت که دولت ایران نسبت به چگونگی انعکاس اخبار داخلی در خارج از کشور بسیار حساس بود واکنش آن نسبت به جراید خارجی دوگانه بود. هرگاه نشریه ای با دید موافق اخبار مربوط به سیاستهای دخلی دولت ایران را انتشار می داد نه تنها موجب خشنودی دولتمردان ایران می شد؛ بلکه این گونه جراید پاداش نقدی نیز دریافت می کردند...

رضاخان پهلوی بهنگام استماع گزارش سرتیپ محمدنخجوان در مراسم اعطای گواهینامه فارغ التحصیلان مدارس کل نظام

تلگراف علی ایزدی به نصرالله انتظام رئیس تشریفات دربار پهلوی مبنی بر درخواست اعزام نوکرهای رضا شاه به موریس . . .

پس از کودتای سوم اسفند و تمرکز قدرت در دست سید ضیا و رضا میرپنج شرایط به گونه ای رقم خورد که پس از چندی رضا خان از کسوت نظامی گری به تخت پادشاهی نشست. درباره رابطه او با بریتانیا و نقش انگلیس در تثبیت پایه های حکومت پهلوی اول مطالب متنوعی مطرح شده است. دکتر مصدق با تصدیق رابطه مستحکم رضا خان با انگلیس در این باره می گوید . . .

کودتای سوم اسفند را باید یکی از نقاط تاریخ تاریخ معاصر ایران به حساب آورد. رخداد تاسف باری که موجبات از دست رفتن بسیاری از آرمانهای مشروع مشروطه را با خود به همراه داشت. درباره نقش آفرینی بریتانیا در وقوع این کودتا تقریبا هیچ شک و شبهه ای وجود ندارد و غالب مورخین داخلی و خارجی در این موضوع اتفاق نظر دارند. در همین رابطه امیل لوسوتور استاد سابق دانشکده ...

سید ضیاء را باید یکی از شخصیتهای کاملاً وابسته در تاریخ معاصر ایران به شمار آورد. وی که نقشی اساسی در کودتای سوم اسفند سال 1299 شمسی داشت بارها مورد قضاوت قرار گرفته است. یکی از جالب­ترین تعابیری که درباره این فرد به کار رفته توسط علی دشتی مطرح شده است. وی در معرفی سید ضیا در مطلبی با عنوان «آقای سید ضیاالدین مدیر روزنامه رعد» در روزنامه شفق سرخ می ...

گرفتن پروانه مسافرت برای انجام مسافرت های داخلی را باید یکی از عجیب ترین عجایب دوران دیکتاتوری رضا خان به شمار آورد. مردم مجبور بودند برای اناجم مسافرتهای داخلی از اداره شهربانی مجوز دریافت کنند. در یکی از اسناد کفیل اداره شهربانی که مربوط به بعد از سقوط حکومت رضا خان و لغو این پروانه عجیب است می خوانیم . . .

یکی از روشهای دول استعماری جهت تضعیف ملت ایران، شناسایی و حذف مهره های لایق و شایسته در دستگاه حکومتی ایران و به ویژه نهاد ارتش بود تا بدین وسیله موجبات نفوذ خود را در ایران به آسانی فراهم نمایند؛ چون این مهره ها بشدت موی دماغ استعمار در جهت غارت و چپاول ثروت ملی ایرانیان بودند . . .

یکی از وقایع مهم که درسال 1306 شمسی رخ داده است توطئه کودتا علیه رضاخان از طرف یکی از افسران ارتش و کشف و خنثی کردن ان از طرف رضاخان بود. جزئیات این ماجرا هرگز فاش نشد ولی از مجموع نوشته ها و اطلاعاتی که در دست است چنین بر می آید که . . .

بلوشر سفیر آلمان در ایران در دوران سلطنت رضاشاه در فصلی از خاطرات خود تحت عنوان پس از سقوط وزیر دربار که به وقایع بعد ازبرکناری و مرگ تیمورتاش اشاره دارد می نویسد: «بعد از مرگ وزیر دربار دیگر کسی نبود که شاه امور را با او درمیان بگذارد، شاه ایران هیچ کس را محرم راز خود نمی دانست . . .

درباره نحوه برخورد رضاشاه با مقامات مملکتی ابوالحسن ابتهاج در کتاب خاطرات خود می نویسد: «امیرخسروی (رئیس بانک ملی) روزهای جمعه شرفیاب می شد و گزارشهای مربوطه را به طور کلی به عرض شاه می رساند و از رضاشاه دستور می گرفت. وقتی بعدها من معاون امیر خسروی شدم، روزهای شنبه می آمد . . .

رضاشاه همیشه سعی می کرد طعمه های خود را غافلگیر نماید، زیرا می دانست در اینصورت از فعالیت دفاعی دشمن خود ایمن است. برای غافگیری نیز اسلوب او همین بود که در نزدیک ترین مواقع اجرای نقشه خود، نسبت به یکی از طعمه هایش به قدری او را طرف محبت و نوازش قرار می داد که سراپای او (طعمه های شاه) مملوء از احساسات پر از غرور می شد . . .

از نظر دامداری سیاست اسکان عشایر حکومت رضا خان صدمات بزرگی به دامداری کشور که صادرکننده دام بود وارد آورد. اینک قسمتی از فجایعی را که به نام اسکان عشایر در آن دوران انجام یافته با استناد به روزنامه اطلاعات که در وابستگی آن به هیات حاکمه شبهه ای نیست نقل می کنیم . . .

در بحث های مختلفی که درباره دوره حکمران رضا خان مطرح می شود برخی مطرح می کنند که رضا خان اگرچه به جهت سیاسی فوق العاده استبداد داشت و اساساً بنای حکومت کودتایی اش هیچ تناسبی با آزادی و دموکراسی نداشت اما به جهت اقتصادی اوضاع مردم ایران در آن مقطع زمانی بهبود یافت. موضوعی که واقعیت ندارد. نویسنده کتاب «گذشته چراغ راه آینده» در این رابطه می نویسد . ....

در میان اشعار عتراضی میرزاده عشقی که ویژگی مشترک همه آنها همین ویژگی اعتراضی (چه اعتراض به دولت و نمایندگان و مردم و حتی برخی جاها اعتراض به آفارینش و فلک و . . .) شعر جالبی وجود دارد که اعتراض شاعر بیش از هر چیز در بستری از وطن پرستی اش خود را نشان می دهد . . .

در مباحث مطرح شده درباره دوران حکمرانی رضا خان بارها دیده می شود که افراد مختلف کشیدن راه آهن شمال به جنوب را یکی از موفقیت های رضا خان بر شمرده اند. با این حال و با تورق در برخی منابع تاریخی پر واضح است که اساساً راه آهن شمال به جنوب بیشتر از آنکه صرفه اقتصادی داشته باشد صرفه نظامی و استراتژیک داشته است (آن هم نه برای ایران بلکه برای بریتانیا) موضوعی ...

اگر فرخی یزدی را طلایه دار شعر آزادیخواهانه و اعتراضی در دوران طاغوت پهلوی بدانیم سخنی گزافه نگفته ایم. در میان اشعار بسیار متنوع فرخی در باب ازادی شعری وجود دارد که وی در سال 1318 شمسی و همزمان با ایام نوروز در زندان قصر سروده است. تمرکز بر این شعر گویای احساس مشترک بسیاری از مردمان ایران نسبت به ظلم و استبداد رضا خانی است . . .

رضاشاه هرگز نتوانست مشروعیت لازم را برای دستگاه حکومت پهلوی بدست آورد. چرا که او نه به شکلی مردمی، بلکه با یک کودتا توانست قدرت را در ایران قبضه کند. جدا از اینکه این کودتا نیز انگلیسی بود. از این رو حتی ارتش رضاشاه نیز آنگونه که باید و شاید به او وفادار نبودند. بخصوص اینکه بخش عمده ای از این ارتش نیز سربازان وظیفه بودند. خاطرات کوثری به خوبی بیانگر ...

در قانون اساسی مشروطه مجلس، رکن رکین بود. این نهاد از اهمیت خاص و ویژه­ای برخوردار بوده و در واقع به واسطه اختیارات مهم و فوق العاده­ای که دارا بود، مهمترین مرکز تصمیم گیری محسوب می­شد. دلیل این مسئله نیز مشخص بود. قانون گذاران در پی آن بودند تا از استبداد لجام گسیخته جلوگیری کنند. اما با قدرت گیری رضاشاه همه این تلاشها به یک بار به ورطه نابودی کشیده ...

نگاه حکومت پهلوی اول به مسئله کشف حجاب بسیار سطحی بود. به گونه ای که آنان علاج دردهای کشور را در کشف حجاب می دانستند. در واقع رضاشاه و نخبگان اطراف او به یکی از شاخص های ظاهری فرهنگ اروپا به مثابه یک اصل بنیادین در تحول غرب می نگریستند و از این رو بر اجرای آن بسیار مصر بودند . . .